CategoriesMuzyczne podróże Sztuka

Fado – Muzyka Portugalskiej Duszy

bar z muzyką fado

Pisze Marcin Martinho, przewodnik po Lizbonie

Zamknijcie oczy i wyobraźcie sobie, że jesteście teraz w małej i przytulnej knajpeczce gdzieś w starej dzielnicy Lizbony. Popijacie pyszne czerwone wino a Wasze uszy pieści wokal pięknej fadistki. W tle słychać dwie gitary diabelsko dobrze grających dżentelmenów z wąsem. Jeden tuli swoją gitarę niczym najbliższą ukochaną, drugi jakby śniąc wyciąga takie nuty na  gitarze portugalskiej, że myślisz, że to tylko jakiś cudowny muzyczny sen. W tych magicznych okolicznościach, prawie ze łzami w oczach i gęsią skórką zaczyna się Twoja muzyczna podróż. To Twoje przeznaczenie, Twój los i Twoje fado…

Muzyka Fado, która często nazywana jest muzyką portugalskiej duszy to nieodłączna część tożsamości Portugalii. Fado jako oczywista tradycja muzyczna ma w sobie wiele melancholii i emocji, które przenoszą nas w świat utkany z miłości, tęsknoty, troski, ale też radości i nadziei. W wieczornych pieśniach co rusz słychać śpiewane: saudades i amor …

fado portugaliza informacje
fadistka czyli śpiewaczka fado

Fado czyli przeznaczenie

Dla bardzo wielu Portugalczyków muzyka Fado to życiowy drogowskaz. Mawiają do siebie: „takie jest Twoje fado przyjacielu, takie jest Twoje przeznaczenie”. I wierząc w te piękne słowa, zgadzają się ze swoim losem i siłą wyższą. Dodaje im to sił i otuchy. Dla wielu to również swoisty autostereotyp, postrzegany jako wartość osobista a także narodowa.

Czy Portugalczycy byliby tacy sami bez swojego drogowskazu? Czym bez fado byłaby muzyka portugalska? Myślę, że byłaby niepełna, pozbawiona wrażliwości i po prostu zubożała. A my, słuchacze razem z nią.

Nie chcąc wchodzić w polemiką skąd archaicznie pochodzi fado, skupmy się na czasach bliżej nam znanych. Muzycznie fado, które jest nam znane dzisiaj, stawiało swoje pierwsze kroki w XIX wieku w lizbońskiej Mourarii i Alfamie – biednych portowych dzielnicach miasta. Wtedy opowiadało przede wszystkim o rozstaniach i tęsknotach. Były to nierzadko również zawadiackie opowieści morskie opowiadające o odwadze, tęsknotach marynarzy i genialnych przygodach.

Na przestrzeni tych wszystkich czasów fado zmieniało się i rozwijało na wielu różnych płaszczyznach, zyskując tematykę często społeczną, polityczną czy nawet stricte studencką (patrz. fado de Coimbra).

muzyka fado gitara

Kapliczka na Alfamie

Jak już kiedyś będziecie w Lizbonie, to szukajcie koniecznie tych małych, zaczarowanych „casas do fado” (tł. „domy fado”), gdzie wieczorami przeżyć można chwile magiczne i niezapomniane. Jednym z takich „casas” właśnie, a może raczej jednym z nielicznych jest Mesa. Mesa de Frades, co znaczy tyle co „Stół Zakonników”. Lokal znajduje się oczywiście w mojej ukochanej Alfamie, a dokładnie na ulicy Rua dos Remedios.

Biorąc pod uwagę historię tego wyjątkowego miejsca oraz samej kamienicy, użycie słowa „lokal” może być wręcz obraźliwe. Mesa mieści się w byłej, XIX wiecznej kapliczce Pałacu Dona Rosa, której wnętrza są absolutnie filmowe. To osobliwy świat pięknych i oryginalnych azulejos, genialnej atmosfery oraz znakomitego nagłośnienia. Wieczorami dzieją się tu rzeczy wręcz mistyczne.

Fadiści, którzy pojawiają się w Mesa de Frades to absolutni pasjonaci, którzy nierzadko koncertują także na wielkich scenach. W należącej do Pedro de Castro „muzycznej kapliczce” odnajduję spokój oraz wręcz ujmującą kameralność tego miejsca. Mogą tutaj dać upust swoich emocjom, tęsknotom oraz żalom.

Współczesna muzyka Fado

Obecne fado ma wiele różnych i ciekawych twarzy. Łączy się i współgra z innymi, często intrygującymi muzycznymi stylami takimi jak jazz, muzyka etniczna, czy nawet muzyka elektroniczna. Skradają się trąbka, kontrabas, akordeon i często także komputer!

Artystów, których po prostu trzeba poznać i usłyszeć to m. in. : Amalia Rodriques, Carlos do Carmo, Ana Moura, Mariza, Camane, Carlos Paredes, Dulce Pontes, Carminho, Antonio Zambujo i wielu wielu innych.

gitara do fado

Ciekawostki o Fado

  • W świecie lizbońskich gitarzystów przyjęło się mówić o gitarze klasycznej, że jest jak ziemia, po której biegają wokal i płacząca, 12-strunowa gitara portugalska.
  • W 1977 roku wystąpiła w Polsce Śp. Amalia Rodrigues czyli portugalska królowa fado.
  • Fado jako muzyczna tradycja zostało wpisane na listę UNESCO w roku 2011.

Ciekawostki podróżnicze

Jeżeli szukasz innych podróżniczych inspiracji od Przewodników Bez Granic koniecznie odwiedź naszego bloga oraz sklep internetowy, gdzie przeniesiemy Cię we wszystkie zakątki świata.

 

Marcin Martinho przewodnik po LizbonieAutor artykułu: Marcin Martinho, przewodnik po Lizbonie

Pasjonat totalny. Zakochany w Portugalii od dziecka, gdzie żyje i pracuje blisko połowę życia. Martinho zamienia podróż po Portugalii w wielką przygodę. Wie gdzie Lizbona smakuje najlepiej, jak pokazać ją w najlepszych momentach dnia i nocy, gdzie fado brzmi jeszcze bardziej tęsknie niż zwykle.

 

 

 

 

Kilknij aby zagłosować!
[Total: 13 Average: 4.8]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

X
Add to cart